Ze względu na zbliżające się Święta Wielkanocne naszą uwagę, w ogrodzie, zwrócił barwinek pospolity (Vinca minor L). Jest on często wykorzystywany do świątecznych dekoracji. Jego gałązkami zdobiono od dawna koszyczki ze święconką, palmy i stoły w Wielką Niedzielę. W wywarze jego liści farbowano wielkanocne jajka.
fot. Katarzyna Miazek
Barwinek pospolity jest niewielką krzewinką dość pospolitą w całej Polsce. Rośnie w lasach liściastych, w parkach, często można go spotkać na starych cmentarzach. Bywa sadzony jako roślina ozdobna. Łodygi ma dwojakiego rodzaju. Te, z których wyrastają liście, są długie, pełzające i chętnie wypuszczają korzenie, gdy tylko zetkną się z ziemią. Pędy kwiatowe bywają wzniesione na około 60 cm w górę. Jedną z zalet barwinka są jego zimotrwałe liście o gładkiej, połyskującej powierzchni, które bez względu na porę roku zachowują swój ciemnozielony kolor. Kwiaty – niebieskie lub fioletowe, o rozpostartych płatkach, pojawiają się w kwietniu, a zanikają dopiero we wrześniu, więc możemy cieszyć się nimi przez znaczną część roku. Jako roślina ozdobna doskonale nadaje się na rabaty, dobrze prezentuje się przy krawędziach trawników. Jest niezwykle łatwa w uprawie. Szybko się rozrasta tworząc piękne zielone kobierce. Lubi miejsca cieniste, nie ma szczególnych wymagań dotyczących pielęgnacji, toleruje okresowe susze.
fot. Marzena Puzio
Barwinek jest rośliną cenioną nie tylko ze względu na walory dekoracyjne, ale również z powodu jego właściwości leczniczych. Ziele barwinka działa rozkurczająco na naczynia krwionośne, polepsza krążenie mózgowe i obniża ciśnienie krwi. Ponadto hamuje krwawienia wewnętrzne. Działa wzmacniająco, oczyszczająco i ściągająco, uśmierza ból. Zewnętrznie stosuje się ziele barwinka na wrzody, oparzenia i do płukania jamy ustnej. Barwinek po przedawkowaniu ma działanie silnie toksyczne.
fot. Marzena Puzio
W Europie, w również i Polsce barwinek uchodził za symbol wieczności i nieśmiertelności, dlatego sadzono go często na grobach. Starożytni poświęcili go bogini Wenus i przypisywali mu właściwości afrodyzjaku. Wraz z rozpowszechnieniem się chrześcijaństwa stał się atrybutem Najświętszej Dziewicy, prawdopodobnie ze względu na niebieską barwę kwiatów. Barwinek był i jest symbolem wiecznej miłości, stałości w uczuciach i małżeństwa. W całej Małopolsce wierzono, że uwiązany u fartuszka ciężarnej uchroni jej płód od wszelkich zagrożeń.
Monika Boryń
Więcej informacji na temat miejscowej flory znajdziecie w naszym terenowym przewodniku po Kazimierskim Parku Krajobrazowym, który dostępny jest w sklepiku Oddziału Przyrodniczego (ul. Puławska 54) oraz w sklepie muzealnym w Gmachu Głównym (Rynek 19).
