Click to listen highlighted text!

Lebiodka pospolita / Z kazimierskiego zielnika

06 mar

Przyszło lato, i choć nie rozpieszcza nas pogodą, przyroda podąża jego rytmem. Minął czas ptasich zalotów, nadszedł moment opieki nad potomstwem. Wiele roślin przekwitło i pokryło się zawiązkami owoców, bujnie wyrosły trawy. Dla muraw i łąk jest to piękny czas – pokrywają się kolorowym kwieciem i przesycają powietrze aromatem ziół. Zewsząd słychać brzęczenie pszczół i śpiew ptaków, na słońcu wygrzewają się jaszczurki i zaskrońce. Spacer taką kwitnącą łąką to nie tylko możliwość relaksu i nacieszenia się przyrodą, ale i okazja do wzbogacenia domowej apteczki. Możemy tu spotkać gojącą rany babkę, pobudzające trawienie szałwię i dziurawca czy łagodzącą ból lebiodkę.
 
Lebiodka pospolita (Origanum vulgare), potocznie zwana oregano, to roślina znana przede wszystkim smakoszom. Stosowana jest jako przyprawa poprawiająca smak sosów, pizzy, mięs i sałatek. Często używa się jej w połączeniu z tymiankiem, bazylią i innymi składowymi ziół prowansalskich. Jednak najważniejszą cechą lebiodki są jej właściwości lecznicze, wykorzystywane w farmaceutyce. Stosowana była już w antyku – cenili ją Egipcjanie i Grecy. Jej właściwości odtruwające opisał Arystoteles. Napar z lebiodki zwalcza kaszel, bóle głowy, dolegliwości żołądka i woreczka żółciowego. Kąpiele i okłady z wykorzystaniem olejku uspokajają, pomagają przy nerwobólach i bólach reumatycznych. Lebiodka działa dezynfekująco na drobne rany, a żucie liści lub pocieranie nimi dziąseł chwilowo uśmierza ból zęba.

 
fot. Marzena Puzio 

Oregano rośnie obok nas – występuje pospolicie na łąkach, suchych zboczach, w zaroślach i widnych lasach. Jest częstym gościem muraw kserotermicznych porastających tereny Kazimierskiego Parku Krajobrazowego. To bylina dorastającą do 80 cm, o prostej, owłosionej łodydze i jajowatych liściach, ułożonych naprzeciwlegle. Kwitnie od lipca do września, tworząc różowo-fioletowe kwiatostany. Jej charakterystyczną cechą są gruczołki na liściach, zawierające olejki eteryczne. W gorące dni olejki ulatniają się tworząc wokół rośliny pachnącą, wolną od bakterii strefę. Zapach rośliny ma przyjemną gorzkawo-korzenną nutę i wykorzystywany jest w aromaterapii i kosmetyce. W średniowieczu damy dodawały lebiodkę do bukietów, pachnących torebek i aromatycznej wody do mycia. Była też rośliną barwierską – farbowano nią tkaniny – zielem na czarno, a kwiatami na pomarańczowo. Wierzono też, że zabezpiecza przed czarami.
 
Warto poświęcić chwilę uwagi tej niezwykłej roślince, choćby zrywając listek z napotkanego okazu i delektując się jego niezwykłym zapachem.
 
Katarzyna Kuzia
 
Więcej informacji na temat oregano i innych ziół znajdziecie w naszym terenowym przewodniku po Kazimierskim Parku Krajobrazowym (zamówienia: promocja@mnkd.pl)

Logo

Muzeum Nadwiślańskie

Odkryj przeszłość dla przyszłości Naszą misją jest rozpoznać, ochronić i pokazać unikalne dziedzictwo kultury i sztuki, wpisane w przyrodę i historię Kazimierza Dolnego i jego okolic; przekonać, że ich różnorodność inspiruje twórczą postawę wobec rzeczywistości, pozwala znaleźć w niej przyjazne miejsce oraz zrozumieć własną tożsamość.


Kontakt

  • ul. Rynek 19 24-120 Kazimierz Dolny
  • tel. 81 881 02 88
  • sekretariat@mnkd.pl
  • SEZON ZIMOWY WINTER SEASON 1 października – 31 marca 1st October – 31st March środa – poniedziałek 09:00-16:00, czwartek – wtorek 09:00-15:00. SEZON LETNI SUMMER SEASON 1 kwietnia – 30 września 1st April – 30 st September - codziennie / everyday 10:00-17:00
Translate »
Skip to content Click to listen highlighted text!