Grodzisko Żmijowiska – pierwsze eksperymenty 2021
Ośrodek archeologii doświadczalnej w Grodzisku Żmijowiska właśnie zaczął sezon. Wraz z naukowcami, badaczami i studentami z Wydziału Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego w dniach 8-9 maja 2021 podjęte zostały próby finalizacji eksperymentu naukowego zapoczątkowanego w roku ubiegłym. To fundamentalny element pracy magisterskiej P. Joanny Dymańskiej, realizowanej pod okiem dr hab. Dariusza Manastyrskiego, która ma polegać na odtworzeniu cyklu produkcyjnego ceramiki naczyniowej schyłkowoneolitycznej kultury pucharów dzwonowatych z terenów północno-wschodniej Polski z okolic Supraśla, poprzez przygotowanie masy ceramicznej, formowanie i ornamentowani naczyń. Ten etap został zrealizowany latem ubiegłego roku w naszym ośrodku archeologii doświadczalnej. Teraz pozostał finalny element eksperymentu – wypał naczyń w jamie ziemnej. W sobotę, 8 maja, pod okiem ekspertów : Marty i Krzysztofa Wasilczyków, przeprowadzono ten proces, którego efekty ocenione zostały podczas wyjmowania naczyń z paleniska przed południem w dniu 9 maja.
Eksperyment udało się przeprowadzić, mimo iż aura robiła wszystko, żeby nam to utrudnić: rankiem opady deszczu, później – mimo słonecznego nieba – chłód i porywisty wiatr. To były bardzo trudne warunki do przeprowadzenia wypału naczyń w otwartej jamie ziemnej. Cały proces, poczynając od wypalania jamy i dosuszania naczyń rozpoczął się ok. godz. 10.00, a sam wypał trwał ok. 4,5 godziny i zakończył się ok. godz. 19.00. Pomiary temperatury w palenisku wykazał, że osiągnęła ona maksymalną wartość 985oC, a więc w zupełności wystarczającą do pełnego wypału ceramiki. Niestety, nie udało się zapanować nad nagłymi skokami temperatury spowodowanymi gwałtownymi podmuchami wiatru. Skutkiem tego część naczyń popękała podczas wypału. Jednak większość z nich wypaliła się bardzo dobrze, tak więc ogólnie eksperyment można zaliczyć do udanych.
Równolegle z działaniami garncarskimi realizowane były także eksperymenty związane z neolityczną bronią miotaną i łucznictwem. Ich zakres tematyczny i efekty przedstawimy w najbliższymi czasie w oddzielnej relacji.
