Jesień to czas, kiedy przyroda żegna się z nami, przygotowując się do zimowego snu. Klucze gęsi i żurawi wyruszyły już w długą podróż, by okres zimy przeczekać w ciepłych krajach. Znad osnutej mgłą Wisły dobiegają nas głosy kormoranów, nurogęsi i gągołów, zbierających się o tej porze roku w stada. Drzewa stroją się w najpiękniejsze ubrania. Ich liście mienią się w promieniach jesiennego słońca, przybierając barwy od żółtych, przez pomarańczowe, a nawet czerwone do ciemno brązowych. Ścielą się one pod nogami na chodnikach i ścieżkach leśnych sprawiając wrażenie, jakbyśmy chodzili po usłanym specjalnie dla nas wielobarwnym dywanie.
 
Drzewem, które kojarzy się z tą porą roku nie tylko ze względu na przebarwiające się na żółto liście, ale przede wszystkim na smaczne nasiona jest leszczyna pospolita (Corylus avellana). Ten spory, nawet 5 metrowy krzew upodobał sobie żyzne gleby brunatne Płaskowyżu Nałęczowskiego i stanowi główny gatunek warstwy podszytu grądów – lasów liściastych porastających Kazimierski Park Krajobrazowy. 

 
fot. Małgorzata Sosik 

Liście leszczyny są okrągławe, piłkowane, zakończone charakterystycznym ostrym dzióbkiem, u nasady lekko sercowate. Zarówno młode liście jak i pędy są silnie owłosione. Kwiaty męskie zakwitają wczesną wiosną, i mają postać żółtych, długich na 10 cm, zwisających kotków. Często stanowią jedyne dostępne pożywienie dla pobudzonych pierwszymi promieniami słońca wygłodniałych owadów. Kwiaty żeńskie są maleńkie, ukryte w pączkach tak, że w czasie kwitnienia widoczne są tylko purpurowe znamiona. Najbardziej znanym organem tego krzewu są bez wątpienia owoce – jasnobrązowe orzechy z zielonkawą, postrzępioną okrywą i pojedynczym, pysznym nasieniem w środku. Smakują one nie tylko ludziom, bo wielkimi ich amatorkami są też sójki, wiewiórki czy popielice. Zwierzęta te robiąc zapasy na zimę, ukrywają swe przysmaki w spękaniach kory lub w mchu, a że pamięć ich czasem zawodzi przyczyniają się do rozsiewania leszczynowych krzewów. 

 
fot. Marzena Puzio 

​Orzechy laskowe stosuje się głównie w cukiernictwie do produkcji: czekolady z orzechami, ciast orzechowych, orzechów w czekoladzie, kremów orzechowych itp. Wszystko to, oprócz tego, że smakuje wybornie, przy okazji dostarcza organizmowi łasucha niezbędnych, nienasyconych kwasów tłuszczowych i magnezu. Orzechy laskowe zawierają 60% oleju, który używany jest też do sałatek oraz w przemyśle kosmetycznym jako składnik kremów i balsamów. 

 
fot. Marzena Puzio

Każdy z nas pamięta swoją pierwszą w życiu wędkę, czy strzałę wypuszczoną z pierwszego łuku. I wędka i łuk były z pewnością zmajstrowane z leszczynowego kija. Drewno tego krzewu jest mocne i bardzo elastyczne, ale jego pędy grubością nie imponują, więc jako surowiec stolarski nie znajdują zastosowania. W przeszłości pleciono z nich faszyny do umacniania brzegów rzek. A po dziś dzień otrzymuje się z niego węgiel rysunkowy.
 
Katarzyna Miazek
 
Więcej informacji na temat miejscowej flory znajdziecie w naszym terenowym przewodniku po Kazimierskim Parku Krajobrazowym, który dostępny jest w sklepiku Oddziału Przyrodniczego (ul. Puławska 54) oraz w sklepie muzealnym w Gmachu Głównym (Rynek 19).