Wiosna jeszcze może i nie wybuchła, ale na pewno przyszła. Pierwsze kwiaty, na które czekamy z taką tęsknotą, przekwitły lub zaraz przekwitną. Przebiśniegi już nie bieleją, a za chwilę opadną ostatnie szafirowe płatki przylaszczek. Pojawiają się kolejne kwiaty runa, które tworzą barwny kobierzec zwany aspektem wiosennym grądów. Kto chce zobaczyć kwitnącego zawilca, śledziennicę, kokorycz czy miodunkę nie może zwlekać z wyprawą do lasu.
Podczas jednej z ubiegłorocznych wędrówek po kazimierskich wąwozach napotkaliśmy stanowisko nietypowej rośliny. Niestety ścieżka zaprowadziła nas tam zbyt późno i nasz bohater już niknął z powierzchni ziemi. Zaciekawieni znaleziskiem postanowiliśmy wrócić do tematu w tym roku. Wraz z pierwszymi cieplejszymi dniami zaczęliśmy systematycznie monitorować odnalezione miejsce. Kilka marcowych wizyt okazało się przedwczesnych, ale wczoraj… Z satysfakcją stwierdziliśmy naocznie „Jest!”.
fot. Małgorzata Sosik
Łuskiewnik różowy (Lathraea squamaria), gdyż właśnie na niego polowaliśmy z aparatem, to niezwykle ciekawa roślina. Jest to bylina bezzieleniowa, co znaczy, że nie zawiera chlorofilu, a tym samym nie zachodzi u niej proces fotosyntezy. Więc jak się odżywia? Łuskiewnik pasożytuje na korzeniach drzew liściastych. Z korzeni żywiciela pobiera, za pomocą ssawek, substancje organiczne oraz wodę z solami mineralnymi. Kłącze, które jest główną częścią rośliny, może sięgać metr pod ziemię i osiągać wagę nawet 5 kilogramów. Nie jest on jednak pasożytem bardzo agresywnym – nie wyrządza poważnych szkód żywicielowi. Łuskiewnik jest typowym geofitem, na powierzchni w okresie marzec-maj (w zależności od aury) pojawia się tylko pęd kwiatonośny. Po przekwitnieniu, zapyleniu i zrzuceniu nasion część nadziemna zanika, a roślina staje się niewidoczna dla naszych oczu. Łuskiewnik nie śpieszy się z rozmnażaniem płciowym i pierwsze kwiaty zaczyna formować dopiero po 10 latach swego utajonego, podziemnego życia. Kwiatostan osiąga wysokość do 25 cm. Zarówno łodyga, pokrywające ja łuski i kwiaty mają kolor różowy, a nasycenie tej barwy zależy od warunków pogodowych, glebowych i stanowiskowych.
Małgorzata Sosik
fot. Katarzyna Kuzia
Jeśli chcecie odkryć więcej tajemnic miejscowej flory zapraszamy do zapoznania się z praktycznym przewodnikiem terenowym w formie rozkładanego wachlarza. Nosi on tytuł: “Rośliny grądów Kazimierskiego Parku Krajobrazowego” i opracowany został przez oddział Muzeum Przyrodnicze.
