Zapraszamy na otwarcie wystawy prac Zenona Kononowicza z kolekcji dra Dariusza Bielca!
Wernisaż wystawy
🗓 Sobota | 21 października 2023 r. | ⏰ godz. 14:00
📍 Kamienica Celejowska
ul. Senatorska 11/13, Kazimierz Dolny
ℹ Miejsca zwane koloniami artystycznymi określane są poprzez nazwiska artystów. Dla Kazimierza Dolnego jednym z takich twórców był Zenon Kononowicz (1903-1971). Spójna i przemyślana kolekcja Dariusza Bielca obejmuje prace z okresu powojennego. Jest to zbiór 40 obrazów olejnych oraz 21 prac na papierze (rysunki i grafiki). Wśród obrazów znajdują się portrety, pejzaże, akty, kwiaty. I choć Zenon Kononowicz kojarzony jest głównie z koloryzmem, ale prezentowane prace nie są budowane poprzez racjonalnie konstruowane kompozycje i relacje barwne czy „gry barwne”, jak chciał Jan Cybis. Kononowicz w emocjonalnym stosunku do malarstwa sięga po ekspresyjny gest. Już przecież na początku swojej drogi twórczej napisał, że „malowanie zaś nie jest lizaniem cukru przez szybę, jest to tylko głębokie, wewnętrzne przeżycie tego, co widzi się, a więc impresji własnej i impresji odbieranej z natury”.
ℹ Przypomnijmy, że Zenon Kononowicz to jeden z ważniejszych artystów związanych z Kazimierzem Dolnym, a jednocześnie jeden z tych malarzy, którzy wyraźnie zaznaczyli swoją obecność w sztuce polskiej. Jego związek z Miasteczkiem był najsilniejszy w okresie powojennym, kiedy miał tu pracownię, ale w pobliskim Lublinie pojawił się pod koniec 1936 roku, żeby podjąć stanowisko nauczyciela w Wolnej Szkole Malarstwa i Rysunku prowadzonej przez Janinę Miłosiową. Był już wówczas rozpoznawalnym przez krytykę artystą. Pisano, że jest obdarzony dużym temperamentem malarskim. W okresie międzywojennym brał udział w licznych wystawach, w tym w pierwszej ugrupowania „Zwornik”, która odbyła się w maju 1929 roku Pałacu Sztuki we Lwowie.
W drugiej połowie lat 40. XX wieku przebywa w Szczecinie, następnie krótko w Nałęczowie, żeby w połowie lat 50. XX wieku związać się z Kazimierzem Dolnym. Na ulicy Senatorskiej, w tzw. kamienicy białej miał swoją pracownię. Chciał też wybudować tu swój dom. W 1956 roku założył wraz z Janem Karmańskim, bratem Romualdem Kononowiczem, Tadeuszem Słupskim i Janem Szopińskim „Grupę Kazimierską”. Zamierzali stworzyć w Kazimierzu Dolnym stały salon wystawienniczy oraz ośrodek kultury plastycznej. Choć grupa szybko rozpadła się, plany te pokazują zaangażowanie artysty w życie Miasteczka.
W Kazimierzu Dolnym uważany był za ekscentryka. Krążyły i nadal powtarzane są liczne anegdoty związane z postacią Kononowicza. Wynikało to z jego osobowości. Lubił samotność, stronił od artystycznego mainstreamu. Ale „Lublin cenił, nagradzał i odznaczał Kononowicza”, napisał Ireneusz J. Kamiński. Jerzy Ludwiński, współzałożyciel ugrupowania „Zamek”, w recenzji w „Kulturze i Życiu” (1960) napisał: „wydaje mi się, że w ramach wyeksploatowanej już dobrze sztuki koloryzmu jest Kononowicz mistrzem przewyższającym znaczenie bardziej od niego uznanych malarzy”. Charakteryzując jego malarstwo podkreślił ekspresję i niemal abstrakcyjne znaczenie. Wyraziście opisał je tak: „wszystkie krechy oznaczają formę przedmiotów, bądź też fragmenty pejzażu, kłębią się w dynamicznej plątaninie spontanicznych gwałtownych pociągnięć pędzla. Kontury stają się ściekami farby, ścieki farby liniami określającymi przedmioty. Pejzaż czy martwa natura nabierają znaczenia niemalże abstrakcyjnej płaskiej arabeski”. Opis ten znakomicie pasuje do prezentowanych w Kamienicy Celejowskiej prac Zenona Kononowicza. Owe dynamiczne kompozycje oparte na geście zacierającym przedstawianą rzeczywistość docenione zostały przez krytyków komentujących wystawę w „Grabowski Gallery” w Londynie w 1961 roku. Ewa Garztecka łączy wręcz, oczywiście przesadnie, malarstwo Kononowicza z amerykańskim action-painting.
